Monday, 23 January 2012

नवाचा पाढा गप्पा झाडा!

भीम आणि घटोत्कचहा पहिलीच गोष्ट महाभारतातला भीम आणि त्याचा मुलगा घटोत्कच यांची आहे हे तुमच्या लक्षात आलं असेलच. घटोत्कच त्याच्या आईबरोबर, हिडिंबाबरोबर राहत असतो. तो खूपच ताकदवान असतो. कुस्तीत, मारामारीत आणि गदायुद्धात तो सगळ्यांना हरवत असे. त्यामुळे त्याचं त्याच्या मित्रांमध्ये खूप कौतुक होत असे. पण हा घटोत्कच खूप खात असे आणि व्यायामही करत असे. पण तो सकाळी लवकर उठत नसे. त्यामुळे त्याची एकदा ज्याम फजिती होते.
 
सापाचं स्वातंत्र्यही गोष्ट विशेषत: ज्या दोस्तांना दूध प्यायला आवडत नाही, त्यांना खूप आवडेल. कारण या गोष्टीत बोलका साप आहे. या सापाला दूध प्यायला खूप आवडायचं. त्यामुळे तो एका शाळेत जाणा-या मुलाशी मैत्री करतो. ते दोघं रोज खूप गप्पा मारतात, एकत्र दूध पितात. पण लक्षात ठेवा या सापाला दूध न पिणारी मुलं अजिबात आवडत नाहीत. आणि त्यांच्याशी तो मैत्रीही करत नाही.
 
ये ये पावसाही पावसाची गोष्ट आहे. सध्या काही पावसाचे दिवस नाहीत. कसे असणार दोस्तांनो? रोज रोज थंडी पडायला लागल्यावर पाऊस कुठून पडणार? पण पाऊस कसा पडतो, त्यासाठी हिमालय, वारा, सूर्य आणि पृथ्वी यांची कशी मैत्री व्हावी लागते, याची गोष्ट या गोष्टीत आहे. म्हणजे ही गोष्टीच्या गोष्टीची गोष्ट आहे.
 
तुम्ही शाळेतल्या पुस्तकात किंवा शिक्षकांकडून शेखचिल्लीची गोष्ट ऐकली असेल. एक शेखचिल्ली ज्या फांदीवर बसलेला असतो, तीच फांदी तो तोडत असतो. शेवटी फांदी तुटल्याबरोबर तो फांदीसह जमिनीवर आपटतो. शेखचिल्लीची गायया गोष्टीतला शेखचिल्ली तितका काही वेडा नाही. आणि तो लाकूडतोडय़ाही नाही. तर तो आहे राखणदार. तो एका बागेचं राखण करत असतो. पेरूच्या झाडाखाली मऊ मऊ कापसाची गंजी असते. त्यावर बसून तो रोज बागेत चरायला येणा-या एका गायीच्या शेपटीला धरून स्वर्गात जातो. तिथे खूप मजा करतो आणि परत येतो. कारण स्वर्गात राहणारी ही गाय रोज खाली उतरून शेखचिल्लीच्या बागेत चरायला येते आणि जाताना त्याला आपल्यासोबत घेऊन जाते. पण एके दिवशी तो बागेच्या मालकालाही आपल्यासोबत स्वर्गात जाऊन येण्याचा आग्रह करतो आणि गडबड होते. कारण राखणदार असला तरी हा शेखचिल्लीही आधीच्यासारखाच थोडासा वेडपट असतो. 
 
बोलक्या शंखाची गोष्टही अशीच गंमतीशीर आहे. पण खरी गंमत आहे ती नवाचा पाढाया कवितेत. ही कविता तुम्ही पाठ केली तर तुमचा नवाचा पाढाही तोंडपाठ होऊन जाईल. तर मग करा सुरुवात म्हणायला-
 
नवाच्या पाढय़ाची गंमतजमत, बेरजा सा-यांच्या नऊ
 
जरा विचार करून गणित करा रे, सगळेच नऊच नऊ
 
नऊ दुणे अठरा, एक आणि आठ झाले नऊ
 
जरा विचार करून गणित करा रे, सगळे नऊच नऊ
 
आहे की नाही गंमतजंमत? तेव्हा नवाचा पाढा तोंडपाठ म्हणण्यासाठी आणि बोलक्या सापाशी गप्पा मारण्यासाठी हे पुस्तक वाचा.
 
ये ये पावसा : लीना मेहेंदळे
 
परचुरे प्रकाशन मंदिर, मुंबई
 पाने : 50, किंमत : 40 रुपये

Sunday, 8 January 2012

मारा गप्पा करा मज्जा!

मुंग्या चिडून
आल्या काठावर
एक बसली 
त्याच्या पाठीवर
बाकीच्या मुंग्या
म्हणाल्या तिला 
हसतोय कसा बघ
बुडव त्याला 
कवितेतल्या या मुंग्या कुणाला बुडव म्हणतात ठाऊकाय? हत्तीला! कारण मुंग्या पाण्यात मजेत पोहत असताना तिथं हत्ती आला आणि त्यानं त्यांची खोड काढली. म्हणून त्यांच्यातली एक चिडून त्याच्या पाठीवर बसली, त्याला बुडवायला.
 
आता गणुचा पराक्रम पहा-
वर्गातला गणू
भलताच हुशार 
बुद्धीला बसतो
 लावीत धार..
मराठी, हिंदी
शुद्ध बोले 
व्याकरण त्याचे
सरळे चाले
भूगोलाचा चढे
अवघड घाट 
इतिहास त्याचा
साराच पाठ 
या गणूसारखे तुम्हीही हुशार असालच. आणि समजा नसलात तर त्याच्यासारखा अभ्यास करा. आहे काय त्यात एवढं?
 आता सशाची फजिती कशी होते ते पाहू. समजा तुमच्या वर्गावर तुमचे शिक्षक वा बाईंऐवजी ससाच तुमचा मास्तर म्हणून आला तर काय होईल? तो म्हणेल,
आजपासून मी
तुमचा सर 
खबरदार गोंगाट
केलात तर 
चला शिकवतो
अंक दहा
अंकाचा हा 
तक्ता पाहा
आहे की नाही मज्जा?
मज्जाच मज्जाया पुस्तकात असा मज्जेमज्जेच्या खूप कविता आहेत. त्यात पोपटाची गोष्ट आहे तसा सर्कशीतला विदूषक आहे. उंदराचं घाबरट पिलू आहे तसंच बोलणारं कणीस आहे. एका कवितेत लबाड लांडग्याची ज्याम फजिती होते. सिंह त्याला चांगलाच दम देतो. त्यावर लांडगा आणखीनच घाबरतो. तर दुस-या एका कवितेत जंगलाचा राजा  सिंह चक्क भित्रा आहे. तर एका कवितेतला पाऊस चक्क हट्टी आहे. पावसाळ्यातली गंमत तुम्हाला माहीत असेलच की, ज्या दिवशी आपण छत्री विसरतो, रेनकोट विसरतो त्या दिवशी नेमका हटकून पाऊस येतो. हा पाऊसही तसाच आहे.
 
एकदा एक जादूगार एका मुलाला जादू करून गुडघ्याएवढा बुटका करून टाकतो. मग त्याला वाटेत शाळेतली मुलं भेटतात. मग काय होत?
 
रस्त्यात भेटली
शाळेतली मुलं 
म्हणाली बघा
 आलंय खुळं 
खो-खो सारखी
हसत सुटली 
म्हणाली याची
 पाटी फुटली 
घरी आलो
रडत रडत 
कडी वाजवली
 उडय़ा मारत
आई म्हणाली
काय झालं?
तिलाही पटकन 
रडूच आलं
तिनं घेतलं  
मला जवळ
जादूने लगेच काढला पळ अशा गमतीजमती तर खूपच आहेत. शिवाय एरवी राणीच्या बागेत दिसणारे पण तुमच्याशी न बोलणारे वाघ, सिंह, लांडगे, ससे असे प्राणीही या पुस्तकात तुमच्याशी बोलतील. मग तुम्ही येणार या प्राण्यांशी गप्पा मारायला? पुस्तक वाचायला लागा, म्हणजे त्यांच्याशी गप्पाही मारायला लागाल.  
मज्जाच मज्जा : एकनाथ आव्हाड, अखिल भारतीय साने गुरुजी कथामला, डोंबिवली. 

पाने : 40, किंमत :30 रुपये