खुसखुशीत आणि खमंग पुस्तक

‘द हिंदू’ हा दक्षिण भारतातील एक महत्त्वाचा वृत्तपत्र समूह आहे. हिंदूमधील मॅगजिन, यंग वर्ल्ड, लिटररी रिव्ह्यू या पुरवण्या विशेष वाचनीय असतात. ‘प्रहार’ची जशी तुम्हा मुलांसाठी ‘किलबिल’ पुरवणी आहे, अगदी तशीच ‘हिंदू’ची तुमच्यासाठी ‘यंग वर्ल्ड’ ही चार पानी पुरवणी दर बुधवारी प्रकाशित होते. या पुरवणीमध्ये विविध गोष्टी, कोडी, कॉमिक्स, चित्रे रंगवा, फरक ओळखा आणि मुलांनी पाठवलेली चित्रं असतात. (म्हणजे ‘किलबिल’सारखंच!)

 

एव्हाना तुमच्या लक्षात आलं असले की, ही पुरवणी इंग्रजीमधून प्रकाशित होते. मात्र तुम्हाला इंग्रजी लिहिता-वाचता येत असल्याने ही पुरवणी वाचायला तुम्हाला काहीच अडचण नाही. शिवाय तुमचं इंग्रजी सुधारण्यासाठी ही पुरवणी वाचायला हवी. हो की नाही? गेली वीस वर्षे ही पुरवणी प्रकाशित होत आहे. ती तुम्ही वाचता की नाही? पण आजवर तुम्ही ही पुरवणी पाहिली-वाचली नसेल तरी हरकत नाही. नुकतेच या पुरवणीमधील गेल्या वीस वर्षातील निवडक लेखांचं ‘फॉरएव्हर यंग’ या नावानं सुंदर पुस्तक प्रकाशित झालं आहे. काय काय आहे या पुस्तकात?

 

पहिली गोष्ट म्हणजे मासिकाच्या आकारातले हे पुस्तक संपूर्ण रंगीत आहे. आर्टपेपरवर त्याची छपाई केलेली आहे. शिवाय भरपूर चित्रे-कॉमिक्स आहेत आणि अनेक गोष्टीही आहेत. या पुस्तकात रस्किन बाँड, रणजित लाल, माधव गाडगीळ, पद्मा श्रीनाथ, अनीता बदामी या इंग्रजीतल्या मोठय़ा लेखक लोकांच्या गोष्टी आहेत. याशिवाय वेगवेगळ्या भाषेतल्या आणि देशातल्या लोककथा आहेत. ‘बाजारात तुरी आणि भट भटणीला मारी’ ही मराठीतील प्रसिद्ध लोककथाही या पुस्तकात आहे. ती इंग्रजीमधून वाचताना मजा येते.

 

यातला कॉमिक्स विभागही चांगला आहे. त्याचे विषयानुसार तीन भाग केले आहेत. पहिला विभाग आहे, द स्टोरी ऑफ मद्रास. दुस-या भागाचे नाव आहे, डिस्कव्हर युवरसेल्फ. म्हणजे शोध स्वत:चा. यात वेगवेगळ्या गोष्टी आहेत. तिस-या भागाचे नाव आहे ‘यंग सायन्स’. यातही सालिंदर, ससा असे प्राणी आहेतच. मात्र एकच अडचण आहे, ती म्हणजे या कॉमिक्समधला मजकूर फारच लहान आकारात छापला असल्याने तो सुस्पष्टपणे वाचता येत नाही. पण चित्रे मात्र तुम्हाला समजू शकतील. ती पाहण्यातसुद्धा मज्जा आहे. ‘पॉपकॉर्न’ हा विभाग आहे विनोदांचा. तुम्हाला विनोद वाचायला आवडतात, कारण त्यातून इतरांची फजिती होते आणि त्यामुळे आपल्याला हसू येतं. हे ‘पॉपकॉर्न’ विनोद वाचतानाही तुम्हाला असंच हसू येईल. पण ते नावाप्रमाणेच पॉपकॉर्न आहेत हे लक्षात असू द्या. म्हणजे ते वाचायचे, त्यांची मजा लुटायची आणि मग ते विसरून जायचे. 

 

‘जी फॉर गांधी’ या विभागात महात्मा गांधी यांच्या आयुष्यातील काही महत्त्वाचे प्रसंग आणि किस्से आहेत, तर ‘फन टू डू’मध्ये गणितातील काही गमतीजमती आहेत. तुमचं इंग्रजीची शब्दसंपत्ती वाढवण्यासाठी ‘इझी पिझी इंग्लिश’मध्ये अनेक  ओळखण्यसाठीचे शब्द दिले आहेत. ‘फाइंड आऊटर्स फीस्ट’ हा विभाग तुम्हाला सर्वात आवडेल. कारण त्यात तुम्हाला स्वत:ला करून पाहता येतील असे अनेक प्रयोग दिले आहेत. हा विभाग तुम्हाला घटकाभरासाठी का होईना पण थेट शास्त्रज्ञ बनवेल.

 

‘गुड टू रीड’ हा शेवटचा विभाग मात्र माहिती-ज्ञान-मनोरंजनाचा आहे. त्यात गोष्टी आहेत, इतिहास आहे आणि विविध गमतीजमतीही आहेत. आपण गोष्टीची पुस्तकं वाचतो, पेपर वातो, वहीमध्ये गृहपाठ करतो. या सर्व ठिकाणी कागदाचा वापर केला जातो, पण आपल्याला माहीत नसतं की, कागदाचा शोध कसा लागला? कुणी लावला? कागद झाडापासून करतात एवढंच आपल्याला माहीत असतं. पान 16 वर कागदाच्या निर्मितीचा थोडक्यात इतिहास दिला आहे.

 पण या पुस्तकातल्या गोष्टीही चांगल्या आहेत. इंग्रजी भाषेची एक गंमत तुम्हाला माहीत असेल. त्यात कमी शब्दात मोठा आशय सांगता येतो. त्यामुळे या गोष्टी छोटय़ा असल्या तरी त्या खुसखुशीत आणि खमंग आहेत. जवळपास सव्वीस गोष्टी आहेत. त्यामुळे कुठली गोष्ट कशाविषयी आहे, हे इथं सांगता येणार नाही. कारण त्याला खूप जागा लागेल आणि दुसरं म्हणजे प्रत्येक गोष्टीतली गंमत आधीच सांगितली तर त्यातली गंमतही निघून जाईल. त्यामुळे त्या तुम्ही थेट पुस्तकातच वाचलेल्या ब-या.

फॉरएव्हर यंग : संपादन - निवेदिता सुब्रमण्यम
 द हिंदू प्रकाशन, चेन्नई

पाने- 176, किंमत- 150 रुपये